Instytut Antropologii Uniwersytetu Gdańskiego

oraz

Polskie Towarzystwo Ludoznawcze Oddział Gdańsk

 

zapraszają na ogólnopolską konferencję naukową

 

Imagineering. Lokomocja w perspektywie antropologicznej

 

26 i 27 września 2024 r.

 

P R O G R A M

 

RELACJA Z KONFERENCJI 

 

FOTORELACJA Z KONFERENCJI

 

Antropologiczny namysł, do którego zachęcamy, czerpie inspirację z podstaw teoretycznych paradygmatu mobilności (mobility turn/new mobilities paradigm) [np. Sheller&Urry 2006; Urry&Grieco (eds.) 2012];

proponujemy jednak skupienie się na węższym wobec szerokiego i metaforyzowanego pojęcia "mobilność" – a uzasadnionym w polszczyźnie – pojęciu "lokomocja", podkreślającym technologiczny wymiar ruchu (przemieszczanie się człowieka usprawnione mechanicznymi/silnikowymi środkami transportu).

 

Hasłem przewodnim konferencji jest neologizm imagineering (kontaminacja słów imaginary / imagination i engineering)1 – wprowadzony do dyskursu antropologicznego przez Orvara Löfgrena (Löfgren 2004; por. Dalakoglou&Kallianos 2018).

Naszym celem jest zwrócenie uwagi na osobliwy wpływ, relacje i zależności między społecznym imaginarium a technologią, inżynierią a wyobraźnią, człowiekiem a maszyną, kulturą a techniką.

 

Zachęcamy do zbadania wpływu lokomocji na społeczne imaginaria (Taylor 2004), jej oddziaływania na doświadczenia i praktyki kulturowe. Antropologiczna analiza i interpretacja może obejmować nie tylko wyobrażenia (zarówno świadome, jak i nieświadome), figury myślenia czy symbole, wartości, sensy i znaczenia przypisywane poszczególnym środkom i sposobom transportu (łódź, pociąg, samochód, samolot) oraz ich infrastrukturze i elementom przestrzeni (szlaki morskie i podniebne, autostrady i szyny, porty i lotniska, parkingi i stacje), lecz także praktyki z nimi związane, strategie adaptacji tych wytworów techniki, procesy przekształceń (tworzenie nowych znaczeń) i społeczno-kulturowych „zawłaszczeń” (de Certeau 2008) w różnych etnograficznych kontekstach.

 

_________________________________________________________________

[1] Chcemy odejść od znaczenia nadanego pojęciu imagineering przez Walt Disney Company i wykorzystywanego m.in. w pracach antropologicznych Noela B. Salazara (Salazar 2011, 2013), w których jest ono rozumiane jako konstruowanie i zarządzanie wyobraźnią, a precyzyjniej: tworzenie, projektowanie i budowa parków tematycznych.

 

 

 

 

Zagadnienia, które można rozważyć:

 

 

Zróżnicowania międzykulturowe. Studium różnic kulturowych w wykorzystywaniu środków transportu, z uwzględnieniem lokalnych tradycji i praktyk związanych z lokomocją. Kulturowe konteksty i uwarunkowania lokomocji: jak różne społeczności przyjmują, przekształcają i nadają znaczenia środkom lokomocji. Identyfikacja kulturowych wzorców, które wpływają na sposób, w jaki społeczeństwa używają i postrzegają środki lokomocji i lokomocyjną infrastrukturę.

 

Zróżnicowania genderowe

 

​Lokalność. Procesy codziennego transportu. W jaki sposób rozwój infrastruktury transportowej wpływa na życie społeczności lokalnych oraz na to, jak mieszkańcy interpretują i adaptują się do tych zmian. Przemiany lokalnych krajobrazów kulturowych, społecznych i gospodarczych.

 

​Wykluczenie komunikacyjne. Społeczne nierówności związane z dostępem do środków transportu i wynikające z tego różnice w doświadczeniu mobilności (identyfikacja i analiza).

 

​Tożsamość. Wpływ i rola transportu w kształtowaniu tożsamości jednostki i wspólnoty lokalnej. Kulturo- i tożsamościotwórcza rola środków lokomocji, np. kolei (Katalonia i żółty pociąg „kanarek”, Kanada i kolej transkanadyjska, Patagonia i stary patagoński express). Jak infrastruktura transportu wpływa na rozwój społeczności i kształtuje tożsamość lokalną.

 

​Stosunki społeczne. Analiza relacji społecznych, które zachodzą w różnych środkach transportu (komunikacja między pasażerami, wzorce zachowań, formowanie się społeczności podróżujących, interakcje z pracownikami transportu publicznego etc.). Badanie doświadczeń, interakcji i praktyk w miejscach pośrednich, punktach przesiadkowych (lotniska, dworce i stacje, poczekalnie, doki, porty, drogi, garaże…), ich znaczenie społeczne.

 

​Wymiar afektywny i sensoryczny. Analiza przywiązań emocjonalnych do konkretnych środków transportu, ich „siła afektywna”. Badanie doświadczeń, uczuć, pamięci i prywatnych światów.

 

​Dziedzictwo kulturowe. Środki lokomocji, ich infrastruktura oraz architektura jako elementy lokalnego dziedzictwa kulturowego, świadectwo kultury i historii.

 

​Etnografia zawodów związanych z lokomocją (kolej, lotnictwo, żegluga) oraz subkultur lokomocyjnych (np. modsi, ridersi, mikole).

 

​Symbole. Specyficzna symbolika związana z różnymi środkami lokomocji (np. odnosząca się do tożsamości społecznej czy statusu społecznego).

 

​Zamieszkiwanie w podróżowaniu. Lokomocja i jej infrastruktura a przestrzeń mieszkalna (kajuty/kabiny na statku, vany, wagony sypialne). Złożona współzależność pomiędzy podróżowaniem a zamieszkiwaniem.

 

 

 

Do wspólnego namysłu nad kulturowym wymiarem lokomocji zapraszamy badaczki i badaczy z różnych ośrodków naukowych, zainteresowanych pogłębionymi empirycznie badaniami, jak i poszerzoną teoretycznie refleksją antropologiczną, reprezentujących przede wszystkim dyscypliny naukowe takie jak: etnologia i antropologia kulturowa, nauki o kulturze i religii oraz nauki socjologiczne.

 

Planujemy publikację wybranych przez redakcję i pozytywnie zrecenzowanych tekstów w formie recenzowanego numeru tematycznego czasopisma naukowego (2025 r.)

 

 

Komitet naukowo-organizacyjny:

 

Do zobaczenia w Gdańsku!